Reprezentowanie przez pełnomocnika w postępowaniu przed sądem.
data dodania: 2016-08-23
W postępowaniu cywilnym (w procesie i postępowaniu nieprocesowym) strona (powód, pozwany, wnioskodawca, uczestnik postępowania) może działać przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem nie możemy ustanowić tego kogo nam odpowiada, bo kodeks postępowanie cywilnego reguluje kto może nas reprezentować w postępowaniu przed sądem.
W myśl art. 87 k.p.c. pełnomocnikiem w postępowaniu może być któraś z następujących osób:
a) adwokat i radca prawny – tych osób nie dotyczą żadne ograniczenie i mogą one reprezentować każdą osobę i w każdym postępowaniu (pomijam w tym miejsce ograniczenia wynikające z etyki zawodowej);
b) rzecznik patentowy – rzecznik patentowy może reprezentować stronę tylko w sprawach dotyczących własności przemysłowej. Sprawami dotyczącymi własności przemysłowej są sprawy dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych.
c) doradca restrukturyzacyjny – doradca restrukturyzacyjny może reprezentować stronę tylko w postępowaniu w sprawach restrukturyzacji i upadłości;
d) osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony - w przypadku tych pełnomocników należy pamiętać, że sprawowanie zarządu majątkiem lub interesami strony nie może ograniczać się do reprezentowania interesów majątkowych wyłącznie przed sądem. Oznacza to, że sąd nie uzna za pełnomocnika osoby, która zarządza majtkiem lub interesami strony w zakresie dotyczącym sprawy toczącej się przed sądem w celu właśnie możliwości reprezentowania strony w tej sprawie. Oprócz tego trzeba pamiętać, ze że z istoty zarządu majątkiem i interesami strony wynika, iż pełnomocnictwo udzielone na tej podstawie także jest ograniczone przedmiotowo tylko do spraw dotyczących majątku lub interesów powierzonych zarządcy. Inaczej mówiąc zakres sprawy sądowej, w której udzielono pełnomocnictwa musi się mieścić w zakresie majątku lub interesów jakim ten pełnomocnik zarządza.
e) osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia – ta osoba może reprezentować stronę jeżeli sprawa, której dotyczy postępowanie wchodzi w zakres zlecenia. Tu należy pamiętać, że taką podstawą udzielania pełnomocnictwa nie jest umowa zlecenia obejmująca stałe prowadzenie obsługi prawnej mocodawcy, w tym reprezentowanie go przed sądem. Taka umowa może być podstawą udzielenia pełnomocnictwa jeżeli przedmiot sprawy obejmuje określoną w tej umowie czynność prawną, faktyczną lub usługę;
Istotną rzeczą jest aby pamiętać, że pełnomocnicy wymieni powyżej w lit. d) i e) muszą wykazać istnienie stosunku podstawowego łączącego go ze stroną stanowiącego podstawę udzielenia im pełnomocnictwa, czyli umowę o zarządzanie lub umowę zlecenia.
f) współuczestnik sporu - pełnomocnikiem może być każdy (występujący w tym samym procesie) współuczestnik sporu, czyli współuczestnika formalny i materialny. Pełnomocnikiem uczestnika postępowania nieprocesowego może być inny uczestnik tego postępowania, jeżeli nie zachodzi między nimi kolizja interesów.
g) małżonek strony, rodzeństwo strony, zstępni strony, wstępni strony i osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia;
h) pracownik osoby prawnej lub przedsiębiorcy albo pracownik jednostki nadrzędnej osoby prawnej lub przedsiębiorcy;
i) przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie – te osoby mogą reprezentować stronę w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne. Przyjmuje się (SN w postanowieniu z 25.02. 1999r., I CZ 9/99), że przedstawiciel właściwego organu samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej może być tylko pełnomocnikiem powoda, nie pozwanego.
j) przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych – ta osoba może reprezentować rolnika będącego członkiem organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych;
k) przedstawiciel organizacji do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów – ta osoba może być pełnomocnikiem w sprawach związanych z ochroną praw konsumentów. Za sprawy związane z ochroną praw konsumentów uznaje się sprawy dotyczące stosunków cywilnoprawnych związanych z zaspokajaniem indywidualnych potrzeb konsumenta.
l) przedstawiciel organizacji, do której statutowych zadań należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych – ta osoba może być pełnomocnikiem w sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej;
Oprócz art.87 kodeks postępowania cywilnego zawiera kilka przepisów szczególnych, które w poszczególnych rodzajach postępowania poszerzają zakres osób, które w tych postępowaniach mogą występować w roli pełnomocników stron. Są to następujące uregulowania:
a) pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego w sprawach z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych może być również przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony (art. 465 § 1 k.p.c.);
b) pełnomocnikiem ubezpieczonego w sprawach z zakresu ubezpieczenia społecznego może być przedstawiciel organizacji zrzeszającej emerytów i rencistów (art. 465 § 1 k.p.c.);
c) pełnomocnikiem pracodawcy niebędącego osobą prawną lub przedsiębiorcą albo organu rentowego może być również jego pracownik (art. 465 § 1 (1) k.p.c.);
d) pełnomocnikiem wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności może być jego członek (art. 465 § 1 (1) k.p.c.);
e) pełnomocnikiem Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (29) § 3 k.p.c.);
f) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sprawach z zakresu regulacji energetyki może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (51) k.p.c.) .
g) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sprawach z zakresu regulacji energetyki może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (51) k.p.c.) .
h) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektroniczne w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty może być pracownik Urzędu Komunikacji Elektronicznej (art. 479 (62) k.p.c.);
i) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego może być pracownik Urzędu Transportu Kolejowego (art. 479 (73) k.p.c.);
j) pełnomocnikiem rady pracowniczej w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego może być również każdy pracownik przedsiębiorstwa, któremu przysługuje bierne prawo wyborcze do organów samorządu załogi przedsiębiorstwa, lub radca prawny niezatrudniony w tym przedsiębiorstwie (art. 691(5) § 1 k.p.c.);
k) pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa państwowego w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego może być również radca prawny lub inny pracownik tego przedsiębiorstwa (art. 691(5) § 2 k.p.c.);
l) pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej w sprawach między nimi a organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór nad przedsiębiorstwem może być również radca prawny przedsiębiorstwa, chyba że między dyrektorem a radą zachodzi sprzeczność interesów (art. 691(5) § 3 k.p.c.).
a) adwokat i radca prawny – tych osób nie dotyczą żadne ograniczenie i mogą one reprezentować każdą osobę i w każdym postępowaniu (pomijam w tym miejsce ograniczenia wynikające z etyki zawodowej);
b) rzecznik patentowy – rzecznik patentowy może reprezentować stronę tylko w sprawach dotyczących własności przemysłowej. Sprawami dotyczącymi własności przemysłowej są sprawy dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych.
c) doradca restrukturyzacyjny – doradca restrukturyzacyjny może reprezentować stronę tylko w postępowaniu w sprawach restrukturyzacji i upadłości;
d) osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony - w przypadku tych pełnomocników należy pamiętać, że sprawowanie zarządu majątkiem lub interesami strony nie może ograniczać się do reprezentowania interesów majątkowych wyłącznie przed sądem. Oznacza to, że sąd nie uzna za pełnomocnika osoby, która zarządza majtkiem lub interesami strony w zakresie dotyczącym sprawy toczącej się przed sądem w celu właśnie możliwości reprezentowania strony w tej sprawie. Oprócz tego trzeba pamiętać, ze że z istoty zarządu majątkiem i interesami strony wynika, iż pełnomocnictwo udzielone na tej podstawie także jest ograniczone przedmiotowo tylko do spraw dotyczących majątku lub interesów powierzonych zarządcy. Inaczej mówiąc zakres sprawy sądowej, w której udzielono pełnomocnictwa musi się mieścić w zakresie majątku lub interesów jakim ten pełnomocnik zarządza.
e) osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia – ta osoba może reprezentować stronę jeżeli sprawa, której dotyczy postępowanie wchodzi w zakres zlecenia. Tu należy pamiętać, że taką podstawą udzielania pełnomocnictwa nie jest umowa zlecenia obejmująca stałe prowadzenie obsługi prawnej mocodawcy, w tym reprezentowanie go przed sądem. Taka umowa może być podstawą udzielenia pełnomocnictwa jeżeli przedmiot sprawy obejmuje określoną w tej umowie czynność prawną, faktyczną lub usługę;
Istotną rzeczą jest aby pamiętać, że pełnomocnicy wymieni powyżej w lit. d) i e) muszą wykazać istnienie stosunku podstawowego łączącego go ze stroną stanowiącego podstawę udzielenia im pełnomocnictwa, czyli umowę o zarządzanie lub umowę zlecenia.
f) współuczestnik sporu - pełnomocnikiem może być każdy (występujący w tym samym procesie) współuczestnik sporu, czyli współuczestnika formalny i materialny. Pełnomocnikiem uczestnika postępowania nieprocesowego może być inny uczestnik tego postępowania, jeżeli nie zachodzi między nimi kolizja interesów.
g) małżonek strony, rodzeństwo strony, zstępni strony, wstępni strony i osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia;
h) pracownik osoby prawnej lub przedsiębiorcy albo pracownik jednostki nadrzędnej osoby prawnej lub przedsiębiorcy;
i) przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie – te osoby mogą reprezentować stronę w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne. Przyjmuje się (SN w postanowieniu z 25.02. 1999r., I CZ 9/99), że przedstawiciel właściwego organu samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej może być tylko pełnomocnikiem powoda, nie pozwanego.
j) przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych – ta osoba może reprezentować rolnika będącego członkiem organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych;
k) przedstawiciel organizacji do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów – ta osoba może być pełnomocnikiem w sprawach związanych z ochroną praw konsumentów. Za sprawy związane z ochroną praw konsumentów uznaje się sprawy dotyczące stosunków cywilnoprawnych związanych z zaspokajaniem indywidualnych potrzeb konsumenta.
l) przedstawiciel organizacji, do której statutowych zadań należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych – ta osoba może być pełnomocnikiem w sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej;
Oprócz art.87 kodeks postępowania cywilnego zawiera kilka przepisów szczególnych, które w poszczególnych rodzajach postępowania poszerzają zakres osób, które w tych postępowaniach mogą występować w roli pełnomocników stron. Są to następujące uregulowania:
a) pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego w sprawach z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych może być również przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony (art. 465 § 1 k.p.c.);
b) pełnomocnikiem ubezpieczonego w sprawach z zakresu ubezpieczenia społecznego może być przedstawiciel organizacji zrzeszającej emerytów i rencistów (art. 465 § 1 k.p.c.);
c) pełnomocnikiem pracodawcy niebędącego osobą prawną lub przedsiębiorcą albo organu rentowego może być również jego pracownik (art. 465 § 1 (1) k.p.c.);
d) pełnomocnikiem wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności może być jego członek (art. 465 § 1 (1) k.p.c.);
e) pełnomocnikiem Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (29) § 3 k.p.c.);
f) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sprawach z zakresu regulacji energetyki może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (51) k.p.c.) .
g) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sprawach z zakresu regulacji energetyki może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 479 (51) k.p.c.) .
h) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektroniczne w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty może być pracownik Urzędu Komunikacji Elektronicznej (art. 479 (62) k.p.c.);
i) pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego może być pracownik Urzędu Transportu Kolejowego (art. 479 (73) k.p.c.);
j) pełnomocnikiem rady pracowniczej w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego może być również każdy pracownik przedsiębiorstwa, któremu przysługuje bierne prawo wyborcze do organów samorządu załogi przedsiębiorstwa, lub radca prawny niezatrudniony w tym przedsiębiorstwie (art. 691(5) § 1 k.p.c.);
k) pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa państwowego w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego może być również radca prawny lub inny pracownik tego przedsiębiorstwa (art. 691(5) § 2 k.p.c.);
l) pełnomocnikiem dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej w sprawach między nimi a organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór nad przedsiębiorstwem może być również radca prawny przedsiębiorstwa, chyba że między dyrektorem a radą zachodzi sprzeczność interesów (art. 691(5) § 3 k.p.c.).