Strona Kancelaria Radcy Prawnego Warszawa kancelariakupczynski.pl używa mechanizmu ciasteczek (Cookie). Więcej informacji znajdą Państwo w Polityce Cookies. Zamknij okno
Naprawienie szkody w zobowiązaniach.
data dodania: 2017-06-01

Jeżeli strona stosunku zobowiązaniowego nie wykonuje swojego zobowiązania zgodnie z treścią tego stosunku zobowiązaniowego jego druga strona może żądać naprawienia doznanej na skutek takiego zachowania dłużnika Szkody. Obowiązujące regulacje przyznają tej stronie dwa zasadnicze roszczenie prowadzące do naprawienia szkody: roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i roszczenie o zapłatę odpowiedniej kwoty pieniężnej. Takie sposoby naprawienie szkody dotyczą wszelkich stosunków zobowiązaniowych, nie tylko tych mających swój źródło w umowach. Trzeba jednak pamiętać, że wiele przepisów szczególnych, a te zaś dotyczą głównie zobowiązań umownych, w sposób odmienny reguluje sposób naprawienia szkody spowodowanej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić albo przez przywrócenie stanu poprzedniego (określa się je również jako : restytucja naturalna) albo przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. W praktyce, mimo że te formy naprawienia szkody są równoważne, jako sposób naprawienie szkody dominuje zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej.

Wyboru sposobu naprawienia szkody dokonuje wierzyciel, a temu wyborowi dłużnik nie może się przeciwstawić ani go kwestionować, za wyjątkiem sytuacji gdyby przywrócenie stanu poprzedniego powodowało dla dłużnika nadmierne trudności lub koszty. W razie zaistnienie którejś z tych sytuacji wierzyciel może żądać jedynie zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Uznaje się jednak, że jeżeli przyczyna powstania konieczności poniesienia nadmiernych wydatków lub narażenia się na nadmierne trudności , powstała w okresie gdy dłużnik był już w zwłoce w naprawieniu szkody to na t okoliczności nie może się powołać, jeżeli wierzyciel zażąda przywrócenia stanu poprzedniego.

Wyboru sposobu naprawienia szkody polega na złożeniu oświadczania mającego charakter prawokształtujący. Ma to ten skutek, że po dokonaniu wyboru wierzycie wierzyciel nie może zmienić dokonanego wyboru ani go cofnąć. Jednak w przypadku gdy wierzyciel wybrał przywrócenie stanu poprzedniego i okaże się, że wiązałoby się ono dla dłużnika z nadmiernymi kosztami lub trudnościami to poszkodowany może zmienić swój wybór i zażądać świadczenia w pieniądzu.

Przywrócenie stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu sytuacji materialnej poszkodowanego do takiego stanu w jakim się ona znajdowała przed dniem wyrządzenia szkody. Moim zdaniem należy rzecz ujmować szerzej i stwierdzić, że chodzi o doprowadzenie do takiej sytuacji w jakiej znajdował by się poszkodowany gdy dłużnik zachował się zgodnie z treścią swojego zobowiązania. Częste bowiem będą sytuację gdy w ogóle nie będzie stanu poprzedniego którego przywrócenie naprawiałoby szkodę poszkodowanego. Np. jeżeli sprzedawca wyda kupującemu wadliwą rzecz gdyby mówić o naprawieniu szkody jako przywróceniu stanu poprzedniego to naprawienie szkody byłoby niemożliwie ponieważ nigdy sprzedawca nie wydał rzeczy wolnej od wad, czyli nie byłoby stanu do którego można by tę rzecz przywrócić.

Co stanowi odpowiednią sumę pieniężną? Jest nią wyrażona w pieniędzy wysokość doznanej przez wierzyciela szkody na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Z kolei na szkodą składają się poniesione straty i utracone korzyści (art. 361 § 2 k.c.). W uchwale z dnia 12.10.2001r. w sprawie sygn. akt III CZP 57/2001 Sąd Najwyższy uznał, że w żądaniu zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej oprócz kosztów naprawy samochodu mieści się różnica wartości samochodu sprzed wypadku i wartości samochodu po naprawie. Jeżeli o odszkodowaniu orzeka sąd wartość odszkodowania powinien oszacować według cen z daty wydawania wyroku (art. 363 § 2 k.c.).

A co ma zrobić dłużnik jeżeli wierzyciel nie korzysta z żadnego ze sposobów naprawienia szkody a dłużnik tę szkodę chce naprawić? Postuluje się aby stosować w takiej sytuacji art. 365 k.c. (zobowiązanie przemienne). Wówczas w razie gdy wierzyciel nie dokonuje wyboru sposobu naprawienia szkody dłużnik mógłby wyznaczyć mu odpowiedni termin a po jego bezskutecznym upływie naprawić szkodę według swojego wyboru.