Reklama apteki i działalności apteki jest jak wiadomo zabronione. Ale prowadzenie apteki jest działalnością gospodarczą a istotą działalności gospodarczej jest konkurowanie pomiędzy przedsiębiorcami o klientów. Jedną z form takiej konkurencji o klientów jest stosowanie programów lojalnościowych (np rabaty za dokonanie zakupów o określonej wartości, przyznawanie punktów za wydane kwoty pieniężne, którymi następnie można "płacić" za kolejne zakupy). Apteki takich zachęt do kupowania u nich produktów leczniczych i wyrobów medycznych nie mogą stosować.

 Zakaz reklamowania aptek wynika z art. 94a ust. 1 zd. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne. To uregulowanie stanowi, że zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Dozwolone jest natomiast informowanie o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Mówiąc ogólnie zakazane jest zachęcania klientów apteki do zakupu leków. Pomimo tego jasnego zakazy niekiedy apteki próbują zachęcić klientów do korzystania z ich usług. Sprawa takiej apteki stosującej zachęty dla kupujących leki zakończyła się w NSA, który w wyroku z dnia 11.01.2022r. (w sprawie sygn. akt II GSK 2398/21) uznał, że naruszeniem zakazu reklamy apteki i działalności apteki określonego w art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego jest oferowanie osobom kupującym kuponów promocyjnych.

O CO CHODZIŁO W SPRAWIE?

W sprawie chodziło o to, że apteka przyznawała osobom kupującym punkty za dokonywanie zakupów i realizowała następnie przyznane punkty oraz wydawała tym osobom bony o określonej wartości. Zgromadzonymi punktami można było następnie płacić za zakupy w tej aptece.

Jeden z wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych nakazał aptece zaprzestania tej działalności oraz nałożył na aptekę karę pieniężną.

Decyzję tę utrzymał w mocy Główny Inspektor Farmaceutyczny.

JAK ORZEKŁY SĄDY ADMINISTRACYJNE?

Wojewódzki Sąd Administracyjny skargę apteki oddalił. Apteka się nie poddała i wniosła skargę kasacyjną, ale nie udało jej się przekonać Naczelnego Sądu Administracyjnego, że stosowanie zachęt dla klientów apteki w postaci swojego rodzaju programu lojalnościowego nie jest zabronioną reklamę i reklamą działalności apteki.

Sądy administracyjne trafnie uznały, że stosowanie takiego programu lojalnościowego (osoba kupująca za wydania danej kwoty pieniężnej otrzymywała punty, którymi następnie mogła płacić za kolejne zakupy) miało na celu zwiększenie sprzedaży w aptece. A z kolei działania prowadzące do zwiększenia sprzedaży produktów oferowanych przez aptekę jest zabronioną reklamą. To co odróżnia zabronioną reklamę od dozwolonego informowania jest występowanie zachęty do korzystania z apteki, a mówiąc dokładnie sytuacje gdy zachęta przeważa nad warstwą informacyjną. Chodzi więc o to, że badając czy mamy do czynienia z zabronioną reklamą ustalić, co dominuje w przekazie : informacja czy zachęta.

JAKI STĄD WNIOSEK?

Wniosek z orzeczenia jest jasny i niebudzący wątpliwości, bo wynika on również wprost z uregulowania art. 94a ust. 1 zd. 1 Prawa farmaceutycznego. Każde działania apteki mające na celu zachęcanie klientów do dokonywani zakupów produktów leczniczych i wyrobów medycznych w tej aptece jest działaniem naruszającym prawo i narażającym aptekę na sankcje pieniężne.

 Przedstawione powyżej uregulowania są aktualne wg stanu prawnego obowiązującego na dzień 08.02.2022r.