Forma pisemna czynności prawnych.
data dodania: 2016-04-28
Wymaganie formy pisemnej określa art. 78 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym uregulowaniem dla zachowania formy pisemnej niezbędne jest nie tylko utrwalenie treści oświadczenia woli pismem, ale konieczne jest także własnoręczne podpisanie tego oświadczenia przez składającego je, przy czym samo oświadczenie nie musi być spisane własnoręcznie. Równoważne z podpisem własnoręcznym jest złożenie podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą ważnego certyfikatu.
Kilku wskazówek co należy rozumieć przez złożenie własnoręcznego podpisu dostarcza orzecznictwo i literatura.
Kilku wskazówek co należy rozumieć przez złożenie własnoręcznego podpisu dostarcza orzecznictwo i literatura.
Podpis na dokumencie obejmującym oświadczenie musi być własnoręczny, w związku z czym wymagania tego nie spełnia podpis na dokumencie przesłanym faksem, który jest tylko kopią.
Dokument nie musi być spisany osobiście (pismem ręcznym) przez strony. Może być sporządzony ręcznie lub mechanicznie. Istotą formy pisemnej jest to aby to podpis na dokumencie zawierającym oświadczenie woli złożony był przez osobę to oświadczenie składającą.
Podpis powinien być umieszczony pod treścią stwierdzoną pismem. Ma to na celu potwierdzenie, że tylko ta część dokumentu jest objęta oświadczeniem woli lub wiedzy podpisującego. Podpis powinien być skreślony trwałym sposobem, a więc atramentem lub tuszem, a nie ołówkiem lub innym nietrwałym materiałem.
W jednym z wyroków SN (z dnia 20.01.2012r., I CSK 373/11) uznał, że dokument, który składa się z kilku części (kilku stron), lecz ma charakter zintegrowany [o czym decydują elementy natury technicznej (np. sposób fizycznego połączenia części dokumentu) i merytorycznej (sama treść dokumentu wyrażająca objęte nim oświadczenie woli i wskazująca na sposób powiązania poszczególnych części dokumentu jako całości), może być podpisany jako całość i podpis na takim dokumencie (pod treścią złożonego oświadczenia woli) może oznaczać zachowanie formy pisemnej tego oświadczenia woli w rozumieniu art. 78 § 1 kodeku cywilnego. Wniosek jest taki, że w przypadku dokumentu składającego się np. z kilku kart każdą z nich należy co najmniej parafować.
Zachowaniem formy pisemnej jest również wymiana dokumentów podpisanych przez każdą ze stron, zawierających treść ich oświadczeń woli konstytuujących określoną czynność prawną. W takiej sytuacji każda ze stron umowy osobno podpisuje inny egzemplarz dokumentu zawierającego oświadczenia woli tych stron, albo też każdy dokument zawiera oświadczenie woli tylko jednej strony i tylko przez nią jest podpisany. W tych sytuacjach do zawarcia umowy potrzebna jest wymiana tych dokumentów.
Co jest podpisem? Uznaje się, że podpis powinien wyrażać co najmniej nazwisko. Nie jest konieczne, aby było to nazwisko w pełnym brzmieniu, gdyż dopuszczalne jest jego skrócenie, nie musi ono być także w pełni czytelne. Podpis powinien jednak składać się z liter i umożliwiać identyfikację osoby składającej podpis, a także stwarzać możliwość porównania oraz ustalenia, czy został złożony w formie zwykle przez tę osobę używanej (SN w postanowieniu z 17.06.2009r. IV CSK 78/2009). Jednak w uchwale z dnia 30.12.1993r. (III CZP 146/93) SN uznał, że podpis wystawcy weksla musi obejmować co najmniej nazwisko.
Nie jest podpisem tuszowy odcisk palca.
Funkcja podpisu polega na tym, że stanowi bowiem wiarygodną gwarancję, że oświadczenie podpisane pochodzi od osoby, która ten podpis złożyła. Jest jednocześnie wskazówką, że podpisane oświadczenie woli ma charakter definitywny. Różni to podpis od parafy (podpis skrócony), która zwyczajowo wskazuje akceptację projektu umowy albo przyjęcie do wiadomości propozycji w ramach prowadzonych rokowań i z reguły nie jest uważana za stwierdzenie, że oświadczenie jest ostatecznym stanowiskiem osoby, która je złożyła. Podpisem nie są różnego rodzaju podpisy odbite stemplem, podpis na oświadczeniu przesłanym faksem. Przyjmuje się, że dokument z podpisem odciśniętym mechanicznie może stanowić co najwyżej początek dowodu na piśmie (uprawdopodobnienie w rozumieniu art. 74 § 2 k.c.).
Zgodnie z art. 78 § 2 k.c. oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczenie woli złożonym w formie pisemnej. Nie oznacza to jednak, że podpis elektroniczny zastępuje podpis własnoręczny we wszystkich wypadkach, w których ustawa wymaga podpisu własnoręcznego. Podpis elektroniczny nie zastępuje podpisu własnoręcznego, jeżeli prawo wymaga takiego właśnie podpisu (np. przy testamencie własnoręcznym - art. 949 § 1 k.c.).
W znaczeniu procesowym pismo zawierające oświadczenie woli jest dokumentem stanowiącym dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie (art. 245 k.p.c.).
Dokument nie musi być spisany osobiście (pismem ręcznym) przez strony. Może być sporządzony ręcznie lub mechanicznie. Istotą formy pisemnej jest to aby to podpis na dokumencie zawierającym oświadczenie woli złożony był przez osobę to oświadczenie składającą.
Podpis powinien być umieszczony pod treścią stwierdzoną pismem. Ma to na celu potwierdzenie, że tylko ta część dokumentu jest objęta oświadczeniem woli lub wiedzy podpisującego. Podpis powinien być skreślony trwałym sposobem, a więc atramentem lub tuszem, a nie ołówkiem lub innym nietrwałym materiałem.
W jednym z wyroków SN (z dnia 20.01.2012r., I CSK 373/11) uznał, że dokument, który składa się z kilku części (kilku stron), lecz ma charakter zintegrowany [o czym decydują elementy natury technicznej (np. sposób fizycznego połączenia części dokumentu) i merytorycznej (sama treść dokumentu wyrażająca objęte nim oświadczenie woli i wskazująca na sposób powiązania poszczególnych części dokumentu jako całości), może być podpisany jako całość i podpis na takim dokumencie (pod treścią złożonego oświadczenia woli) może oznaczać zachowanie formy pisemnej tego oświadczenia woli w rozumieniu art. 78 § 1 kodeku cywilnego. Wniosek jest taki, że w przypadku dokumentu składającego się np. z kilku kart każdą z nich należy co najmniej parafować.
Zachowaniem formy pisemnej jest również wymiana dokumentów podpisanych przez każdą ze stron, zawierających treść ich oświadczeń woli konstytuujących określoną czynność prawną. W takiej sytuacji każda ze stron umowy osobno podpisuje inny egzemplarz dokumentu zawierającego oświadczenia woli tych stron, albo też każdy dokument zawiera oświadczenie woli tylko jednej strony i tylko przez nią jest podpisany. W tych sytuacjach do zawarcia umowy potrzebna jest wymiana tych dokumentów.
Co jest podpisem? Uznaje się, że podpis powinien wyrażać co najmniej nazwisko. Nie jest konieczne, aby było to nazwisko w pełnym brzmieniu, gdyż dopuszczalne jest jego skrócenie, nie musi ono być także w pełni czytelne. Podpis powinien jednak składać się z liter i umożliwiać identyfikację osoby składającej podpis, a także stwarzać możliwość porównania oraz ustalenia, czy został złożony w formie zwykle przez tę osobę używanej (SN w postanowieniu z 17.06.2009r. IV CSK 78/2009). Jednak w uchwale z dnia 30.12.1993r. (III CZP 146/93) SN uznał, że podpis wystawcy weksla musi obejmować co najmniej nazwisko.
Nie jest podpisem tuszowy odcisk palca.
Funkcja podpisu polega na tym, że stanowi bowiem wiarygodną gwarancję, że oświadczenie podpisane pochodzi od osoby, która ten podpis złożyła. Jest jednocześnie wskazówką, że podpisane oświadczenie woli ma charakter definitywny. Różni to podpis od parafy (podpis skrócony), która zwyczajowo wskazuje akceptację projektu umowy albo przyjęcie do wiadomości propozycji w ramach prowadzonych rokowań i z reguły nie jest uważana za stwierdzenie, że oświadczenie jest ostatecznym stanowiskiem osoby, która je złożyła. Podpisem nie są różnego rodzaju podpisy odbite stemplem, podpis na oświadczeniu przesłanym faksem. Przyjmuje się, że dokument z podpisem odciśniętym mechanicznie może stanowić co najwyżej początek dowodu na piśmie (uprawdopodobnienie w rozumieniu art. 74 § 2 k.c.).
Zgodnie z art. 78 § 2 k.c. oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczenie woli złożonym w formie pisemnej. Nie oznacza to jednak, że podpis elektroniczny zastępuje podpis własnoręczny we wszystkich wypadkach, w których ustawa wymaga podpisu własnoręcznego. Podpis elektroniczny nie zastępuje podpisu własnoręcznego, jeżeli prawo wymaga takiego właśnie podpisu (np. przy testamencie własnoręcznym - art. 949 § 1 k.c.).
W znaczeniu procesowym pismo zawierające oświadczenie woli jest dokumentem stanowiącym dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie (art. 245 k.p.c.).