Zasadą jest, że orzeczenia rozstrzygające sprawę co do istoty, w procesie wyroki a w postępowaniu nieprocesowym, postanowienia, podlegają wykonaniu po ich uprawomocnieniu się. Od tej zasady istnieją wyjątki podyktowane różnymi względami. Jednym z tych wyjątków jest uregulowania zgodnie z którym postanowienia sądu opiekuńczego są skuteczne i wykonalne z chwilą ich ogłoszenia. Ta regulacja dotyczy też postanowień sądu opiekuńczego zastępujących zgodę pacjenta na wykonanie temu pacjentowi zabiegu operacyjnego.

Zasadą jest, że leczeniu można poddać pacjenta po wyrażeniu przez niego zgody na leczenie. Ta zasada ma również zastosowania do przyjęcia do szpital osoby z zaburzeniami psychicznymi. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (dalej określanej jako : ustawa) osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala po udzieleniu przez nią pisemnej zgody.

Poniżej przedstawiam zasady przyjmowania do szpitala psychiatrycznego (i) osoby chorej psychicznie albo upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody albo stosunku do przyjęcia do szpitala, (ii) osoby chorej psychicznie albo upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcie do szpitala psychiatrycznego sprzeciwiającej się przyjęciu do szpitala jeżeli dotychczasowe zachowanie wskazuje, że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, (iii) osoby małoletniej albo ubezwłasnowolnionej, (iv) małoletniego, który ukończył 16 lat lub pełnoletniego ubezwłasnowolnionego całkowicie zdolnych do wyrażenia zgody jeżeli ta osoba jest zdolna do wyrażenia zgody; (v) osoby chorej psychicznie której dotychczasowe zachowanie wskazuje, że z powodu tej choroby, ta osoba zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób i (vi) osoby co do której zachodzą wątpliwości czy jest chora psychicznie a której zachowania wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.

Miernik staranności dłużnika wykonaniu zobowiązania reguluje art. 355 k.c Zgodnie z jego § 1 dłużnik jest zobowiązany do zachowania staranności ogólnie przyjętej w stosunkach danego rodzaju. Zgodnie zaś z jego § 2 należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
Do odpowiedzialności lekarzy za udzielanie świadczeń medycznych ma zastosowanie art. 355 § 2 k.c. , bo udzielanie tych świadczeń mieście się w zakresie wykonywania przez lekarzy zawodowej działalności.
Co należy jednak rozumieć przez staranność uwzględniające zawodowy charakter udzielanych świadczeń zdrowotnych?

   Wolność to prawo człowieka do decydowania o swoich sprawach, w tym również prawo do decydowania o poddaniu się interwencji medycznej. Ponadto każda interwencja medyczna rodzi ryzyko niekorzystnych skutków dla pacjenta, a trudno narażać pacjenta na to ryzyko bez jego zgody. Prawo pacjenta do udzielenia mu świadczeń zdrowotnych tylko za jego zgodą gwarantują co najmniej dwa akty prawne: ustawa z dnia 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawa z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
     Z gwarancji prawa pacjenta do udzielenia zgody na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych wynika dla osób udzielających pacjentowi świadczeń zdrowotnych obowiązek uzyskanie tej zgody przed udzieleniem tych świadczeń. Problemy praktyczne jakie się wówczas pojawiają polegają na tym, że oprócz pacjenta zgody mogą udzielać inne osoby, oprócz zgody pacjenta może być wymagane uzyskanie zgody jeszcze innych osób i wreszcie zgody (zezwolenia) na udzielenie świadczeń zdrowotnych pacjentowi może udzielić sąd opiekuńczy. Wreszcie zgoda aby była skuteczna musi zostać udzielona we właściwych warunkach a oprócz tego w niektórych wypadkach musi być udzielono za zachowaniem wymaganej formy.
   Właściwe odebranie przez lekarza zgody jest istotne, bo udzielenie świadczeń zdrowotnych bez zgody pacjenta naraża lekarza na odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa pacjenta, odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone pacjentowi powstałe przy udzielaniu zgody pacjenta, dyscyplinarną odpowiedzialność zawodową i odpowiedzialność karną. Nieznajomość zasad odbierania zgody na udzielenie świadczeń medycznych rodzi również takie ryzyko, że lekarz uzna za skuteczną odmową udzielenia zgody przez osobę w danej sytuacji nie uprawnioną do udzielania/odmowy udzielenia zgody i zaniecha udzielenia potrzebującemu pacjentowi świadczeń zdrowotnych, co również naraża lekarza na odpowiedzialność cywilną, karną i zawodową.