Strona Kancelaria Radcy Prawnego Warszawa kancelariakupczynski.pl używa mechanizmu ciasteczek (Cookie). Więcej informacji znajdą Państwo w Polityce Cookies. Zamknij okno
Rozwiązanie umowy będącej źródłem zobowiązania ciągłego z mocą wsteczną.
data dodania: 2016-06-03

Tytułem założenie wstępnego można uznać, że zobowiązaniem trwałym jest tego rodzaju zobowiązanie, które polega na tym, że przynajmniej świadczeniem jednej strony jest zachowanie się stale i jednorodnie w ciągu całego czasu trwania stosunku zobowiązaniowego, tzn. do wykonania tego zobowiązania nie dochodzi na skutek jednorazowego zachowania się dłużnika. Rozwiązania umowy stanowiącej źródło stosunku zobowiązaniowego o charakterze trwałym (ciągłym) z mocą wsteczną jest sprzeczne z naturą, istotą tego zobowiązania.

Przyjętym w prawie cywilnym sposobem zwykłego oraz przedwczesnego zakończenia stosunków trwałych jest ich wypowiedzenie. Wypowiedzenie stosunku zobowiązaniowego o charakterze ciągłym wywiera skutek na przyszłość (ex nunc), czyli znosi stosunek prawny dopiero po upływie terminu wypowiedzenia, a jeżeli termin taki nie jest wymagany - z chwilą złożenia drugiej stronie oświadczenia o wypowiedzeniu.

Taki sposób „unicestwienia” stosunku zobowiązaniowego jest uzasadniony tym, że pozostawia on nienaruszone świadczenie ciągłe już spełnione.

Np. spełnienia świadczenia polegającego na udostępnianiu rzeczy do używania (najem), na udostępnianiu rzeczy do używania i pobierania pożytków (dzierżawa) albo na umożliwianiu wykorzystywania wypracowanego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej (franschising) nie da się cofnąć. Nie można bowiem powrócić do takiego stanu rzeczy aby te zaszłości odwrócić, unicestwić. Jeżeli bowiem w jakimś czasie wynajmujący oddał najemcy rzecz do używania to nie spowodować aby w tym samym czasie tej rzeczy wynajmujący najemcy nie oddał. Czas po prostu upłynął i koniec.

Mówiąc ogólnie można powiedzieć, że zniesienie zobowiązania trwałego z mocą wsteczną nie mogłoby doprowadzić do zwrotu tego rodzaju świadczeń.

Dlatego też uznaje się rozwiązanie z mocą wsteczną za zgodą obu stron i wypowiedzenie z mocą wsteczną przez jedną ze stron tego rodzaju stosunku zobowiązaniowego jest sprzeczne z wynikającą z kodeksu cywilnego naturą zobowiązania trwałego. Gdyby w umowie taką klauzulę strony zawarły będzie ona nieważne (art. 58 § 1 k.c). Podobnie nieważna będzie umowa stron o rozwiązaniu takiej umowy z mocą wsteczną.

Uzupełniająco należy wyjaśnić, że tego wniosku nie zmienia również to, że strony ogranicza skutek wypowiedzenia czy też rozwiązania umowy z maca wsteczną tylko do tego świadczenia strony które może być „zwrócenie” czyli do świadczenia kontrahenta zobowiązanego do świadczenia ciągłego. Wprawdzie zwrot świadczenia jednej ze stron jest możliwy, ale jest to sprzeczne z naturą zobowiązania przez to, że nie daje się pogodzić z założeniem ekwiwalentności świadczeń stron umowy wzajemnej (art. 487 § 2 k.c.). Mogłoby wówczas dojść do sytuacji, że jedna strona spełniłaby w całości swoje świadczenie ciągłe i majątek jej kontrahenta powiększyłby się o wartość tego świadczenia. Natomiast ten kontrahent odzyskałaby w całości spełnione przez siebie świadczenie.

W zobowiązaniach ciągłych chodzi bowiem o to, aby spełnione już świadczenia pozostały nienaruszone, bo w przeciwnym razie prowadziłoby to do możliwości pokrzywdzenia strony umowy, która świadczyła świadczenia o charakterze ciągłym.