Dopuszczenie i przeprowadzenie przez sąd dowodu wymaga wydania postanowienia (art. 236 k.p.c.), w którym sąd powinien m.in. oznaczyć fakty podlegające stwierdzeniu (czyli to co dany dowód ma udowadniać oraz środek dowodowy (czyli co jest dowodem). Stosowanie tego przepisy wygląda różnie i w praktyce sądu stosują przy dopuszczaniu dowodu z zeznań świadków, dowodu z opinii biegłych i dowodu z zeznań stron.

Z kolei jeżeli sąd odmawia przeprowadzenia wnioskowanego przez nas dowodu powinien wydać postanowienie o oddaleniu naszego wniosku (w praktyce zdarza się, że sąd takiego postanowienia nie wydaje a wnioskowany dowód pomija). Postanowienie o oddaleniu wniosku dowodowego strona może kwestionować w niżej opisany sposób.   

Zastrzeżenie do protokołu należy zgłosić na posiedzeniu, na którym sąd oddalił wniosek dowodowy, a jeżeli strona na tym posiedzeniu nie była obecna, to zastrzeżenie powinna zgłosić na posiedzeniu najbliższym.

Skutek niezgłoszenia takiego zastrzeżenia jest bardzo poważny. Niezgłoszenie zastrzeżenia zamyka drogę do powołania się w apelacji na naruszenie przez sąd przepisów, jakie sąd naruszył oddalając wniosek dowodowy. Czyli strona która takiego zastrzeżenia nie zgłosiła nie będzie  mogła skarżyć postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego.

Następnie wnosząc apelację strona, zgodnie z art. 380 k.p.c., powinna w apelacji zawrzeć wniosek o rozpoznanie postanowienia sądu pierwszej instancji o oddaleniu wniosku dowodowego. Oznacza, to że w apelacji skarżący powinien wskazać to postanowienie, o którego kontrolę przez sąd drugiej instancji wnosi i wnieść o jego uchylenie i dopuszczenie przez sąd drugiej instancji wnioskowanego dowodu.