Odpowiedzialność solidarna w umowach o roboty budowlane a prawo zamówień publicznych.
data dodania: 2017-08-08
Solidarną odpowiedzialność inwestora za zapłatę należnego podwykonawcy i dalszym podwykonawcom wynagrodzenia reguluje art. 647(1) k.c. Zgodnie z tymi uregulowaniami inwestor odpowiada za zapłatę tego wynagrodzenia jeżeli wykonawca lub podwykonawca zgłosił inwestorowi przedmiot robót wykonywanych przez podwykonawcę, a inwestor w ciągu 30 dnia od otrzymania tego wykazu nie złożył sprzeciwu wobec wykonania tych robót przez podwykonawcę.
Tej odpowiedzialności solidarnej, na pierwszy "rzut oka" dotyczę też przepisy ustawy prawo zamówień publicznych (art. 143b). W myśl tych uregulowań wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca chcąc zawrzeć umowę o roboty budowlane są zobowiązani przedstawić zamawiającemu (inwestorowi) projekt umowy, którą zamierzają zawrzeć (podwykonawca jest też zobowiązany dostarczyć inwestorowi zgodę wykonawcy na zawarcie tej umowy). Jeżeli zamawiający (inwestor) nie zgłosi zastrzeżeń co do przedstawionego mu projektu umowy to uważa się, że wyraził zgodę na jej zawarcie.
Tej odpowiedzialności solidarnej, na pierwszy "rzut oka" dotyczę też przepisy ustawy prawo zamówień publicznych (art. 143b). W myśl tych uregulowań wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca chcąc zawrzeć umowę o roboty budowlane są zobowiązani przedstawić zamawiającemu (inwestorowi) projekt umowy, którą zamierzają zawrzeć (podwykonawca jest też zobowiązany dostarczyć inwestorowi zgodę wykonawcy na zawarcie tej umowy). Jeżeli zamawiający (inwestor) nie zgłosi zastrzeżeń co do przedstawionego mu projektu umowy to uważa się, że wyraził zgodę na jej zawarcie.
Problem polega na tym, że kodeks cywilny i prawo zamówień publicznych częściowe odmiennie regulują sposób uzyskiwania akceptacji inwestora (zamawiającego) na zwarcia umowy przez wykonawcę z podwykonawcą. Pytaniem jakie należy sobie postawić jest pytanie jakie są skutki tego zróżnicowania?
W literaturze (J. Jerzykowski (w : ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zwraca się pierwszejProblem polega na tym, że kodeks cywilny i prawo zamówień publicznych częściowe odmiennie regulują sposób uzyskiwania akceptacji inwestora (zamawiającego) na zwarcia umowy przez wykonawcę z podwykonawcą. Pytaniem jakie należy sobie postawić jest pytanie jakie są skutki tego zróżnicowania?
W literaturze (J. Jerzykowski (w : ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zwraca się pierwszej kolejności na uregulowania zawarte w art. 143c ust. 8 PZP , z którego wynika, że przepisy art.143a – art. 143d PZP „nie naruszają praw i obowiązków zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy i dalszego podwykonawcy wynikających z przepisów art. 647 (1) k.c.”. W konsekwencji uznać należy, że skoro art. 143b PZP nie narusza praw podwykonawcy, to uznać należy, że nie jest to przepis szczególny , który wyznacza odmienny od określonego w art. 647 (1) § 2 k.c. reżim uzyskiwania zgody zamawiającego (inwestora) na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą. Jaki z tego wniosek? Oznacza to tyle, że uregulowania prawa zamówień publicznych nie naruszają uregulowań art. 647 (1) k.c. również w zakresie w jakim dochodzi do powstania solidarnej odpowiedzialności zamawiającego (inwestora) w stosunku do podwykonawcy.
W takim razie po co są uregulowania prawa zamówień publicznych? Doktryna (J. Jerzykowski (w: ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zajmuje takie stanowisko, że skoro przepisy PZP nie odnoszą się do skutków prawnych w zakresie powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora (zamawiającego) za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy (dalszego podwykonawcy) , to wyrażenie przez zamawiającego zgody na projekt umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, oraz niezgłoszenie pisemnego sprzeciwu wobec przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, powoduje powstanie odmiennych, dodatkowych skutków prawnych niż powstanie solidarnej odpowiedzialności inwestora (zamawiającego).
Tym dodatkowymi skutkami prawnymi są:
(i) powstanie uprawnienia zamawiającego (inwestora) do dokonywania bezpośredniej zapłaty wykonawcy lub dalszemu podwykonawcy z jednoczesnym prawem do potrącenia wypłaconych kwot z wynagrodzenia należnego wykonawcy (art. 143c ust. 6)”. Czyli jeżeli zamawiający zgodził się na zawarcie ‘dalszej umowy’ w sposób określony przepisami PZP to może dokonać zapłaty bezpośrednio podwykonawcy i jednocześnie potrącić dokonaną zapłatę z wynagrodzenia należnego wykonawcy;
(ii) powstanie uprawnienia zamawiającego do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego w przypadku wystąpienia konieczności wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy lub konieczności dokonania bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 5% wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 143c ust. 7 PZP).
Dla uniknięcia wątpliwości należy podkreślić, że przedstawione wyżej dwa skutki prawne, są niezależne od skutków prawnych które powstaną na podstawie art. 647 (1) k.c. Czyli : w zakresie powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora miarodajna jest wyłącznie regulacja kodeksu cywilnego.
W literaturze (J. Jerzykowski (w : ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zwraca się pierwszejProblem polega na tym, że kodeks cywilny i prawo zamówień publicznych częściowe odmiennie regulują sposób uzyskiwania akceptacji inwestora (zamawiającego) na zwarcia umowy przez wykonawcę z podwykonawcą. Pytaniem jakie należy sobie postawić jest pytanie jakie są skutki tego zróżnicowania?
W literaturze (J. Jerzykowski (w : ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zwraca się pierwszej kolejności na uregulowania zawarte w art. 143c ust. 8 PZP , z którego wynika, że przepisy art.143a – art. 143d PZP „nie naruszają praw i obowiązków zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy i dalszego podwykonawcy wynikających z przepisów art. 647 (1) k.c.”. W konsekwencji uznać należy, że skoro art. 143b PZP nie narusza praw podwykonawcy, to uznać należy, że nie jest to przepis szczególny , który wyznacza odmienny od określonego w art. 647 (1) § 2 k.c. reżim uzyskiwania zgody zamawiającego (inwestora) na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą. Jaki z tego wniosek? Oznacza to tyle, że uregulowania prawa zamówień publicznych nie naruszają uregulowań art. 647 (1) k.c. również w zakresie w jakim dochodzi do powstania solidarnej odpowiedzialności zamawiającego (inwestora) w stosunku do podwykonawcy.
W takim razie po co są uregulowania prawa zamówień publicznych? Doktryna (J. Jerzykowski (w: ) W. Dzierżanowski, J. Jerzykowski, M. Stachowiak „Prawo zamówień publicznych. Komentarz” 2014) zajmuje takie stanowisko, że skoro przepisy PZP nie odnoszą się do skutków prawnych w zakresie powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora (zamawiającego) za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy (dalszego podwykonawcy) , to wyrażenie przez zamawiającego zgody na projekt umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, oraz niezgłoszenie pisemnego sprzeciwu wobec przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, powoduje powstanie odmiennych, dodatkowych skutków prawnych niż powstanie solidarnej odpowiedzialności inwestora (zamawiającego).
Tym dodatkowymi skutkami prawnymi są:
(i) powstanie uprawnienia zamawiającego (inwestora) do dokonywania bezpośredniej zapłaty wykonawcy lub dalszemu podwykonawcy z jednoczesnym prawem do potrącenia wypłaconych kwot z wynagrodzenia należnego wykonawcy (art. 143c ust. 6)”. Czyli jeżeli zamawiający zgodził się na zawarcie ‘dalszej umowy’ w sposób określony przepisami PZP to może dokonać zapłaty bezpośrednio podwykonawcy i jednocześnie potrącić dokonaną zapłatę z wynagrodzenia należnego wykonawcy;
(ii) powstanie uprawnienia zamawiającego do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego w przypadku wystąpienia konieczności wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy lub konieczności dokonania bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 5% wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 143c ust. 7 PZP).
Dla uniknięcia wątpliwości należy podkreślić, że przedstawione wyżej dwa skutki prawne, są niezależne od skutków prawnych które powstaną na podstawie art. 647 (1) k.c. Czyli : w zakresie powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora miarodajna jest wyłącznie regulacja kodeksu cywilnego.