Podział nieruchomości obciążonej zajęciem komorniczym.
data dodania: 2016-09-09
Art. 930 § 1 zd. 1 k.p.c. stanowi, że rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Oznacza to, że postępowanie egzekucyjne toczy się dalej tak jakby do zbycia nieruchomości nie doszło. Zgodnie zaś z art. 1004 k.p.c. do egzekucji z ułamkowej części nieruchomości stosuje się odpowiednie przepisy o egzekucji z nieruchomości. Takie uregulowanie oznacza, że ma ono również zastosowanie do zajęcia udziału we współwłasności nieruchomości w sytuacji gdy jeden (lub kilku) ze współwłaścicieli jest dłużnikiem i toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne. Ale czy ma ono zastosowanie do podziału nieruchomości wspólnej w drodze orzeczenie sądu?
Nie budzi wątpliwości, że w sytuacji gdy na jednego ze współwłaścicieli zostanie przeniesiony udział we współwłasności nieruchomości „należący” do egzekwowanego współwłaściciela – dłużnika, skutek będzie taki jak w razie przeniesienia przez egzekwowanego właściciela całej nieruchomości na rzecz osoby trzeciej. W oby tych wypadkach „własność” składnika mienia egzekwowanego dłużnika (udział we współwłasności nieruchomości w pierwszym przypadku i prawo własności nieruchomości w drugim przypadku) przechodzą z majątku dłużnika do majątku innej osoby. Zatem uzasadnione do tych dwóch wypadków jest stosowanie art. 930 § 1 k.p.c. (do pierwszego wprost a do drugiego z mocy odesłania z art. 1004 k.p.c.).
Do „przejście udziału” we współwłasności nieruchomości z jednego współwłaściciela na innego współwłaściciela może dojść w drodze umownego zniesienia współwłasności i w drodze zniesienia współwłasności nieruchomości orzeczeniem sądu. Z przyczyn opisanych powyżej w razie umownego zniesienia przez współwłaścicieli współwłasności nieruchomości do skutków dla postępowania egzekucyjnego zastosowanie będzie miał art. 930 § 1 k.p.c.
Natomiast art. 930 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania w razie zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze orzeczenia sądu. W uzasadnieniu wyroku z dnia 01.12.1977 r. (I CR 409/77) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że zmiana spowodowana orzeczeniem sądu na skutek podziału majątku wspólnego, działu spadku lub zniesienia współwłasności nieruchomości nie ma charakteru rozporządzenia tą nieruchomością w rozumieniu art. 930 k.p.c.
Art. 930 k.p.c. reguluje skutki zmiany w stanie prawnym nieruchomości spowodowane przez właściciela (współwłaściciela) będącego dłużnikiem egzekwowanym w drodze dokonanych przez niego czynności prawnych. Siłą rzeczy zmiana w stanie prawnym nieruchomości będąca skutkiem orzeczenia sądu nie jest skutkiem rozporządzenie nieruchomością czy też udziałem we współwłasności nieruchomości w drodze czynności egzekwowanego dłużnika. Nawet wówczas gdy wyraża on zgodę na dany sposób podziału, w tym np. na przyznanie całości nieruchomości innemu ze współwłaścicieli.
Podsumowując : jeżeli do podziału nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności dochodzi w drodze orzeczenia sądu to do skutków tego podziału nie ma zastosowania art. 930 k.pc. (tak SN w uchwale z 19.12.1980r. III CZP 65/80). Co istotne nie ma on również zastosowania nawet jeżeli orzeczenie sądu zostało wydane w uwzględnieniu zgodnego wniosku współwłaścicieli co do sposobu podziału nieruchomości.
Do „przejście udziału” we współwłasności nieruchomości z jednego współwłaściciela na innego współwłaściciela może dojść w drodze umownego zniesienia współwłasności i w drodze zniesienia współwłasności nieruchomości orzeczeniem sądu. Z przyczyn opisanych powyżej w razie umownego zniesienia przez współwłaścicieli współwłasności nieruchomości do skutków dla postępowania egzekucyjnego zastosowanie będzie miał art. 930 § 1 k.p.c.
Natomiast art. 930 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania w razie zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze orzeczenia sądu. W uzasadnieniu wyroku z dnia 01.12.1977 r. (I CR 409/77) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że zmiana spowodowana orzeczeniem sądu na skutek podziału majątku wspólnego, działu spadku lub zniesienia współwłasności nieruchomości nie ma charakteru rozporządzenia tą nieruchomością w rozumieniu art. 930 k.p.c.
Art. 930 k.p.c. reguluje skutki zmiany w stanie prawnym nieruchomości spowodowane przez właściciela (współwłaściciela) będącego dłużnikiem egzekwowanym w drodze dokonanych przez niego czynności prawnych. Siłą rzeczy zmiana w stanie prawnym nieruchomości będąca skutkiem orzeczenia sądu nie jest skutkiem rozporządzenie nieruchomością czy też udziałem we współwłasności nieruchomości w drodze czynności egzekwowanego dłużnika. Nawet wówczas gdy wyraża on zgodę na dany sposób podziału, w tym np. na przyznanie całości nieruchomości innemu ze współwłaścicieli.
Podsumowując : jeżeli do podziału nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności dochodzi w drodze orzeczenia sądu to do skutków tego podziału nie ma zastosowania art. 930 k.pc. (tak SN w uchwale z 19.12.1980r. III CZP 65/80). Co istotne nie ma on również zastosowania nawet jeżeli orzeczenie sądu zostało wydane w uwzględnieniu zgodnego wniosku współwłaścicieli co do sposobu podziału nieruchomości.